Przezroczysta, niebieskozielona odmiana berylu. Nazwa wywodzi się od podobieństwa barwy do wody morskiej.
Właściwości chemiczne
Jest krzemianem berylu i glinu.
Barwa i inne właściwości optyczne
Niebieskozielona barwa akwamarynu pochodzi od domieszki żelaza. Szczególnie cenne są kamienie o ubarwieniu ciemniejszym. Połysk mają szklisty.
Postać
Krystalizuje w układzie heksagonalnym. Najczęstsze postacie berylu to słupy sześcioboczne i dwuścian podstawowy, rzadziej występują podwójne piramidy. Tworzy pojedyncze kryształy i skupienia form pręcikowych. Niekiedy jego kryształy osiągają znaczne rozmiary.
Akwamaryn ze zbiorów Muzeum Geologicznego PIG-PIB w Warszawie. Fot. K. Skurczyńska-Garwolińska
Pozostałe cechy rozpoznawcze
Beryl ma twardość 7,5–8 w skali Mohsa, niezbyt wyraźną łupliwość, przełam nierówny, często muszlowy, gęstość 2,65-2,90 g/cm3. Jest kruchy.
Akwamaryn z prowincji Shigar Skardu w Pakistanie. Fot. Vassil. Wikimedia Commons
Występowanie
Występuje w pegmatytach i żyłach hydrotermalnych w skałach granitowych. Piękne akwamaryny wydobywano od XVIII wieku z piasków w Brazylii.
Złoża
Na świecie: Akwamaryny występują w Brazylii, Kolumbii, na Madagaskarze, w Rosji (Ural, Syberia), Indiach, Pakistanie, na Sri Lance, w Myanmarze, Australii, Chinach, Mozambiku, Nigerii, Namibii, Zimbabwe i w USA.
W Polsce: Występuje na Przedgórzu Sudeckim koło Ząbkowic Śląskich, gdzie znajdowane są kryształy berylu barwy niebieskozielonej dochodzące do kilkunastu centymetrów długości. Odkryto go też w sudeckim łomie nefrytu w Jordanowie.
Akwamaryny oszlifowane fasetowo. Największy ma średnicę 2 cm. Fot. Mauro Cateb. Wikimedia Commons
Zastosowanie
Cenny kamień jubilerski. Akwamaryny mogą być naśladowane przez niektóre odmiany cyrkonów i topazów oraz spinele syntetyczne i szkło berylowe (akwamarynowe) otrzymywane przez stopienie okruchów akwamarynu.
Cenne okazy
W Brazylii w 1910 r. znaleziono idealnie przezroczysty, niebieski kryształ akwamarynu o półmetrowej długości i masie ponad 100 kg.
Autor: Krystyna Wołkowicz
