„Lepsze jest wrogiem dobrego” – mogłyby sobie powtarzać kraby podkowiaste, zwane też skrzypłoczami. Ci przedstawiciele wodnych stawonogów wykazują wyraźną niechęć do zmian wyglądu i trybu życia w czasie geologicznym i przestrzeni, co określa się mianem stabilomorfizmu. Potocznie mówi się o nich „żywa skamieniałość”. Termin ten został użyty po raz pierwszy przez Karola Darwina w jego książce „O pochodzeniu gatunków” z 1859 r.
Jeden z rodzajów tych krabów – Limulus Polifemus – nie zmienił się niemal od blisko 150 milionów lat. A swoją karierę ewolucyjną skrzypłocza zaczęły jeszcze wcześniej, bo 425 milionów lat temu, w sylurze.
To, że współczesne gatunki są podobne z wyglądu do swoich skamieniałych pra-praprzodków nie oznacza, że są one identyczne i mają te same DNA. Często podobieństwo kończy się na wyglądzie, a przedstawiciele przeszłych i obecnych gatunków nie byliby w stanie się rozmnażać.
Kolejne miejsca na podium stabilomorfów zajmują: skorupiaki przekopnice, ramienionogi Lingula, pelikany oraz rośliny – araukaria, miłorząb (Ginkgo sp.), skrzypy i paprocie.
Autor: Anita Starzycka
Zdjęcie: Limulus polyphemus. Autor: Didier Descouens, CC BY-SA 3.0
Ilustracja: Adrian Kin, Błażej Błażejowski – Kin A, Błażejowski B (2014) The Horseshoe Crab of the Genus Limulus: Living Fossil or Stabilomorph? CC BY 4.0, via wikimedia commons
