Nazwa pochodzi od greckiego phenax – oszust, kłamca, ponieważ jest bardzo podobny do kwarcu.

Właściwości chemiczne

Jest krzemianem berylu.

Barwa i inne właściwości optyczne

Bywa bezbarwny lub zabarwiony na żółtawo lub bladoróżowo. Charakterystyczną cechą fenakitu jest nietrwałość zabarwienia. Światło słoneczne może zniszczyć barwę kryształu już w kilka miesięcy od wydobycia. Połysk ma szklisty lub tłustawy.

Fenakit z Madagaskaru (pegmatyty Anjanabonoina, region Vakinankaratra).
Wymiary: 2,4 x 0,9 x 0,9 cm. Fot. Rob Lavinsky / iRocks.com. Wikimedia Commons

Postać

Krystalizuje w układzie trygonalnym. Tworzy kryształy romboedryczne lub o pokroju słupowym, niekiedy pokaźnych rozmiarów i zbliźniaczone. Często występuje w formie szczotek krystalicznych lub w skupieniach ziarnistych.

Pozostałe cechy rozpoznawcze

Twardość fenakitu wynosi 7,5–8 w skali Mohsa, gęstość 2,98-3,00 g/cm3. Ma wyraźną łupliwość, przełam muszlowy. Jest kruchy.

Występowanie

Spotykany jest w utworach pegmatytowych, pneumatolitycznych i hydrotermalnych, często występuje z berylem, topazem i chryzoberylem.

Złoża

Na świecie: Pozyskiwany jest ze złóż w Rosji (Ural), Austrii, Norwegii, Szwecji, Brazylii, Meksyku, Zimbabwe, na Cejlonie, w RPA, Tanzanii, USA, Myanmarze i na Madagaskarze.

W Polsce: Niewielkie kryształy przejrzystego fenakitu występują w pegmatytach koło Jawora i Strzegomia.

Autor: dr Krystyna Wołkowicz
Zdjęcia: Rob Lavinsky, iRocks.com – CC-BY-SA-3.0